Intensywny maj ze Zrobotyzowanymi rozpoczął się w Nowym Sączu, gdzie zawitaliśmy do siedziby zakładu NEWAG S.A. i skąd udaliśmy się na zwiedzanie Zespołu Elektrowni Wodnych Niedzica S.A. Zapraszamy do zapoznania się z relacją z wydarzenia!
Po pięciu miesiącach wróciliśmy do NEWAG S.A. Podobnie jak w grudniu mieliśmy okazję odwiedzić halę montażową, centralną wózkownię, magazyn blach, halę naprawy lokomotyw, halę składania blach, halę zestawów kołowych, halę przedmontażu i halę zbudowaną we współpracy z firmą Siemens na potrzeby produkcji składów Inspiro. Tym razem udało nam się jednak skorzystać na zwiedzaniu większości hal, ponieważ trafiliśmy na przerwę pracowników – dzięki temu w halach było cicho, a nasz przewodnik, pan Bogdan, mógł na bieżąco opowiadać nam, co widzimy. W przeciwieństwie do poprzedniej wizyty w zakładzie mogliśmy też zapoznać się z pracą lakierni i działań poszczególnych komór – śrutowania, odpylania i alkoholizacji, malowania lakierem podkładowym, szpachlowania, malowania właściwego i polerowania.
Po obiedzie udaliśmy się zabytkowym Jelczem od Galicyjskiego Stowarzyszenia Miłośników Komunikacji w kierunku Niedzicy. Zwiedzanie elektrowni wodnej rozpoczęliśmy od kontroli bezpieczeństwa. Wybaczcie nam brak zdjęć – jest to obiekt strategiczny, do którego nie mogliśmy wnosić telefonów ani aparatów fotograficznych. Jest to całkowicie zrozumiałe – od poprawnego działania elektrowni zależy spokój wielu okolicznych miejscowości. Po więcej zdjęć z Niedzicy zapraszamy na stronę internetową: https://www.zew-niedzica.pl/elektrownie/galeria-zdjec/. W zamian za to zrobiliśmy sobie kilka pamiątkowych zdjęć grupowych z Jelczem i Jeziorem Czorsztyńskim.
W następnym kroku nasz przewodnik – Pan Krzysztof – opowiedział nam historię budowy zapory i pokazał wiele historycznych zdjęć. Z historycznych map i schematów dowiedzieliśmy się też, że w Niedzicy kluczowe jest sterowanie przepływem wody, a nie jej poziomem w zbiornikach. Zbiornik czorsztyński powstał bowiem przede wszystkim w celu obniżenia kulminacji powodziowych i zwiększenia przepływów minimalnych w Dunajcu i Wiśle. Mieści on 232 miliony metrów sześciennych wody, powierzchnia zalewu to 1226 hektarów, a jego głębokość przed zaporą w normalnych warunkach wynosi 42 metry. Zapora w Niedzicy jest najwyższą w Polsce zaporą ziemną z centralnym uszczelnieniem glinowym. Jej wysokość to 56 metrów, a długość – 404 metry. Zbudowana została z wykorzystaniem 1,8 miliona metrów sześciennych miejscowego żwiru.
Zdjęcia ze zbiorów ZEW Niedzica S.A.
https://www.zew-niedzica.pl/elektrownie/galeria-zdjec/
Poniżej zapory znajduje się elektrownia wodna wyposażona w dwie turbiny odwracalne typu Deriaz o mocy nominalnej 2 x 46 MW. Waga jednego hydrozespołu – turbiny wraz z generatorem – wynosi około 250 ton. Budynek elektrowni o kubaturze 171 tysięcy metrów sześciennych jest posadowiony 40 metrów pod zlewnią i posiada 7 kondygnacji. Woda doprowadzona jest ze zbiornika do elektrowni dwiema wydrążonymi w skale sztolniami o średnicy 7 metrów. W czasie wycieczki posłuchaliśmy też o innych elektrowniach w zarządzie ZEW Niedzica i obejrzeliśmy z bliska wszystkie pomieszczenia technologiczne.
W drugiej części zwiedzania przeszliśmy się podziemnym tunelem – galerią kontrolną wewnątrz zapory (poprowadzoną w skale około 50 metrów pod powierzchnią wody i nasypem zapory) i wspięliśmy się na jej koronę. Przez cały dzień po schodach pokonaliśmy wysokość odpowiadającą ponad 30 piętrom!
W drodze powrotnej nie mogło zabraknąć fotostopów z udziałem zabytkowego Jelcza – panorama Tatr skusiła chętnych fotografów i mimo zmęczenia kilka razy zatrzymaliśmy się, żeby uchwycić te wspaniałe krajobrazy.
Jednodniowa wycieczka Czysta Energia była wielowymiarowym doświadczeniem. Uczestnicy, spragnieni wiedzy, otrzymali odpowiedzi na liczne pytania dotyczące produkcji taboru kolejowego i generowania energii przez elektrownię wodną. Była to również gratka dla entuzjastów przemysłowych krajobrazów, gdzie skomplikowane konstrukcje, maszyny i wieloetapowe procesy, zazwyczaj niewidoczne na co dzień, stanowiły nie lada atrakcję.
Serdecznie dziękujemy gospodarzom wydarzenia – NEWAG S.A. i ZEW Niedzica S.A za umożliwienie zwiedzania obiektów. Ogromne podziękowania należą się przewodnikom – długoletniemu pracownikowi NEWAG S.A Panu Bogdanowi oraz Panu Krzysztofowi z ZEW Niedzica S.A. za zaangażowanie i wyczerpujące odpowiedzi na wszystkie pytania, oczywiście dziękujemy również niezastąpionej obsłudze autobusu GSKM za prezentację Jelcza i wspaniałą przejażdżkę!
Do zobaczenia na następnej wyprawie!
Zdjęcia autorstwa Panów Michała Turkiewicza i Karola Lubaczewskiego.
Zdjęcia z drona autorstwa Karola Lubaczewskiego.
Relację i opisy przygotowała Pani Paulina Kozłowska.
